Het syndroom van Korsakov ontstaat door een tekort aan vitamine B1. Bepaalde delen van de hersenen kunnen door dat vitaminetekort schade oplopen. Daardoor hebben mensen met het syndroom van Korsakov geheugenstoornissen, ontbreekt het besef van tijd en plaats en is er geen ziekte-inzicht.
Oorzaken
Bij het syndroom van Korsakov denken mensen vaak aan veel alcohol drinken. Dit klopt niet helemaal. Het syndroom van Korsakov komt voor bij mensen die een ernstig tekort aan vitamine B1 (thiamine) hebben, wat leidt tot beschadiging van bepaalde gebieden in de hersenen. Dit kan komen door alcoholmisbruik, waardoor mensen naast alcohol geen vitamines meer binnenkrijgen. Maar, uit onderzoek blijkt dat het syndroom van Korsakov ook voor kan komen na een maagverkleining of bij vrouwen met ernstig zwangerschapsbraken.
Het voorstadium van Korsakov heet ‘het syndroom van Wernicke’ of ‘Wernicke Encefalopathie’ genoemd. Bij deze fase horen ernstige verwardheid, oogbewegingsstoornissen en evenwichtsproblemen. Als de Wernicke Encefalopathie goed behandeld wordt, vaak na opname in het ziekenhuis, dan kan zoveel mogelijk restschade voorkomen. Alle schade die blijvend is, wordt het syndroom van Korsakov genoemd.
Symptomen
De symptomen van het syndroom van Korsakov zijn:
ernstig geheugenverlies;
moeite met structuur, plannen en het uitvoeren van dagelijkse taken;
moeite met oriëntatie, locatie en tijd;
moeite met het aanleren van (nieuwe) vaardigheden;
confabuleren (het verzinnen van verhalen om ontbrekende herinneringen te vervangen);
apathie (het gebrek aan enthousiasme, motivatie en emotie)’.
Behandeling en zorg
Het syndroom van Korsakov is niet te genezen. Toch kunnen mensen met Korsakov nog een goede kwaliteit van leven hebben, dankzij de juiste behandeling en begeleiding. Het bieden van structuur, ondersteunen bij dagelijkse activiteiten en het stimuleren van een gezonde levensstijl zijn hier onderdeel van. Deze hoog-complexe zorg vraagt om een goede samenwerking tussen verschillende disciplines en deskundigen, op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en verpleging en verzorging. Ook is een passende omgeving en soms ook zeer intensieve begeleiding nodig.
Cijfers
Naar schatting zijn in Nederland 8 tot 10 duizend mensen met Korsakov, waarvan ongeveer 1.500 mensen in verpleeghuizen wonen. Een groot deel daarvan woont op gespecialiseerde verpleeghuisafdelingen voor mensen met het syndroom van Korsakov.
Korsakov Begeleiding Thuis
Soms is het mogelijk om, met een diagnose van het syndroom van Korsakov, thuis te blijven wonen. Dit kan met specialistische dagbehandeling en begeleiding van het team Korsakov Begeleiding Thuis (KBT). Dit is vooral mogelijk als er een direct steunsysteem is, bijvoorbeeld een partner in hetzelfde huis. Ook als er nog geen definitieve diagnose is of als de klachten niet ernstig zijn, bieden we begeleiding.
Ondersteuning aan mantelzorgers
Het syndroom van Korsakov heeft veel impact. Niet alleen op de cliënt, maar ook op de mensen om de cliënt heen. Zorg Professionals Nederland biedt verschillende vormen van ondersteuning aan mantelzorgers van mensen met het syndroom van Korsakov. Zo organiseren we regelmatig een zogenaamd Korsakov Kaffee en nodigen we familie van nieuwe cliënten uit voor een familiebijeenkomst.
Consultatie en advies aan professionals
Wij bieden consultatie en advies aan zorginstellingen en professionals die te maken krijgen met complexe casussen bij mensen met (een vermoeden van) het syndroom van Korsakov. Huisartsen, wijkverpleegkundigen, medisch specialisten, transferverpleegkundigen en GGZ-instellingen kunnen contact opnemen met onze consulenten voor (telefonisch) advies. Een team van experts (GZ-psycholoog, specialist ouderengeneeskunde, zorgconsulent en maatschappelijk werker) behandelt de aanvragen. Afhankelijk van de situatie en de vraag nemen we telefonisch contact op of plannen we een observatiebezoek in.
Meer informatie over zorg voor mensen met het syndroom van Korsakov?
Op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur kunt u bellen naar Zorg Professionals Nederland. Vraag naar de casemanager Korsakov, de consulent Korsakov of naar maatschappelijk werk.
Via de mail: info@zorgprofessionalsnederland.nl
Tel: 06 – 23 25 71 52